Wizyta u lekarza stomatologa nie wymaga skierowania. Pacjent ma prawo wyboru dentysty, a w ramach opieki stomatologicznej do bezpłatnych usług i materiałów stomatologicznych stosowanych przy zabiegach zgodnie z wykazem, który obowiązkowo ma się znajdować w widocznym dla pacjenta miejscu (opublikowany w Dz. U. z 2004r. Nr.261, poz.2601). Jeżeli pacjent zażyczy sobie użycia ponadpodstawowego materiału stomatologicznego bądź świadczeń innych niż zawarte w wykazie musi za nie zapłacić. Dzieci i młodzież do ukończenia 18-go roku życia oraz kobiety w ciąży i w okresie połogu mają prawo do dodatkowych świadczeń stomatologicznych oraz dodatkowych materiałów stosowanych przy zabiegach. Kobietom w ciąży poza podstawowymi świadczeniami przysługuje min. leczenie kanałowe wszystkich zębów, a dzieciom i młodzieży do lat 18 przysługują min.: profilaktyka stomatologiczna, leczenie próchnicy i chorób przyzębia, leczenie kanałowe wszystkich zębów, inne podstawowe zabiegi z chirurgii stomatologicznej. W ramach bezpłatnych dodatkowych świadczeń stomatologicznych dzieci do ukończenia 13-go roku życia mają prawo do leczenia ortodontycznego wad zgryzu. Do ukończenia 12-go roku życia w ramach leczenia przysługuje bezpłatne wykonanie zdejmowanego aparatu jedno- i dwuszczękowego. Zaopatrzeniem dziecka w taki aparat zajmuje się lekarz ortodonta (najbliższy gabinet jest w Sulechowie). Do ukończenia 13-go roku życia dziecku przysługuje bezpłatna naprawa aparatu raz w roku oraz kontrola wyników leczenia. Powyżej 13-go roku życia aparaty ortodontyczne muszą być już całkowicie finansowane przez rodzica lub opiekuna.

         W stanach nagłych i wymagających opieki medycznej: korzystamy z pomocy lekarza POZ. W przypadku lżejszych dolegliwości możemy uzyskać pomoc w ramach opieki w przychodni, gdzie przyjmuje nasz lekarz pierwszego kontaktu bądź możemy także osobiście zgłosić się po pomoc do dowolnie wybranego szpitala.

         Przyjęcie do szpitala następuje po zapoznaniu się lekarza dyżurującego ze stanem zdrowia pacjenta i uzyskaniu jego zgody na hospitalizację. W przypadku braku miejsc lekarz musi zapewnić niezbędną pomoc, a w razie potrzeby również bezpłatny transport pacjenta do innej placówki, która jest w stanie udzielić pomocy. W przypadku, gdy mamy do czynienia ze stanem zagrażającym życiu i stanem ciężkim mamy prawo wezwać pogotowie ratunkowe. Decyzję o wysłaniu karetki pogotowia ratunkowego zawsze podejmuje dyspozytor pogotowia lub lekarz po przeprowadzeniu wywiadu o zgłoszonych dolegliwościach. Karetka przewozi pacjenta w razie potrzeby do odpowiedniego szpitala. Skierowanie do szpitala może wystawić każdy lekarz. Ubezpieczeni mają prawo do wyboru szpitala spośród wszystkich, które zawarły umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Pacjenci na podstawie skierowania mają prawo do: korzystania ze świadczeń zdrowotnych w szpitalu przez cały okres pobytu, informacji o zasadach, terminach przyjęć i okresie oczekiwania na planowe leczenie. Do skierowania lekarz kierujący (rodzinny, specjalista) winien dołączyć wyniki badań diagnostycznych, zgodnie z rodzajem schorzenia w celu potwierdzenia wstępnego rozpoznania. Wszystkie badania dodatkowo wymagane przez szpital przed zabiegiem planowym wykonuje bezpłatnie szpital, w którym planowany jest zabieg.

         W trakcie pobytu w szpitalu pacjent nie ponosi kosztów za operacje, badania i lekarstwa potrzebne w procesie leczenia. Pacjent nie płaci również za inne świadczenia związane z hospitalizacją, takie jak: wyroby medyczne, wyżywienie, zakwaterowanie, opiekę pielęgniarską itd. Nie może również ponosić kosztów transportu sanitarnego wynikającego z potrzeby zachowania ciągłości leczenia. Szpital ma ponadto obowiązek powiadomienia wskazanej przez pacjenta osoby lub instytucji w razie pogorszenia stanu zdrowia pacjenta lub jego śmierci. Pacjent ma prawo również liczyć na: opiekę duszpasterską, kontakt osobisty, telefoniczny lub korespondencyjny z osobami z zewnątrz. Szpitale mogą pobierać opłatę jedynie za usługi ponadstandardowe, za które NFZ nie płaci[1], to m.in.: zabiegi chirurgii plastycznej i zabiegi kosmetyczne w przypadkach kiedy nie są one następstwem wady wrodzonej, urazu, choroby lub skutkiem jej leczenia, świadczenia z zakresu akupunktury z wyjątkiem świadczeń udzielanych w związku z leczeniem bólu w poradni leczenia bólu. NFZ nie finansuje również dodatkowych usług, takich jak: indywidualny dyżur pielęgniarki czy telewizor w pokoju. Odpłatny jest także całodobowy pobyt opiekuna dziecka, które jest leczone na oddziale szpitalnym. Matka nie płaci za nocleg tylko w przypadku, gdy karmi dziecko piersią. Na wszystkie dodatkowe usługi placówka musi mieć opracowany cennik - dostępny dla pacjenta. Każdy szpital ustala cennik indywidualnie. W razie wątpliwości co do zasadności wymaganych przez szpital kosztów dodatkowych pacjent może skonsultować to z Narodowym Funduszem Zdrowia.[2]

Pacjent wypisywany jest ze szpitala: gdy stan jego zdrowia nie wymaga dalszego leczenia w szpitalu lub na własne żądanie. Swoją decyzję pacjent potwierdza pisemnym oświadczeniem, a w razie braku takiego oświadczenia lekarz sporządza adnotację w dokumentacji medycznej. W chwili wypisu ze szpitala pacjent ma prawo do: otrzymania Karty wypisu ze szpitala zawierającej dane lekarza prowadzącego oraz lekarzy przeprowadzających zabiegi diagnostyczne lub operacyjne, a także uzyskania wyciągów, odpisów czy też kopii swojej dokumentacji medycznej osobiście bądź poprzez upoważnioną pisemnie osobę, za zwrotem kosztów ich sporządzenia, otrzymania recepty na leki do realizacji w aptekach ogólnodostępnych, transportu sanitarnego (do najbliższego zakładu), gdy lekarz stwierdzi konieczność przewiezienia pacjenta: do innego zakładu opieki zdrowotnej w celu kontynuacji leczenia (również w przypadku pacjenta wypisanego do domu, któremu wystawiono na termin późniejszy skierowanie do innego zakładu opieki zdrowotnej w celu kontynuacji leczenia), do innego zakładu opieki zdrowotnej na badanie lub konsultację, na wizytę konsultacyjną po zakończeniu leczenia szpitalnego (przewóz tam i z powrotem).

         Pacjent ma prawo do uzyskania od lekarza przystępnej informacji o swoim stanie zdrowia oraz możliwych, proponowanych metodach diagnozy i leczenia, wynikach leczenia i rokowaniach. Pacjent decyduje również o osobach, którym lekarz może udzielać wspomnianych informacji. Pacjent ma prawo do uzyskania wyciągów, odpisów bądź kopii swojej dokumentacji medycznej osobiście lub poprzez upoważnioną osobę, za zwrotem kosztów ich sporządzenia.[3] Lekarz jest zobowiązany wyjaśnić w sposób przystępny i zrozumiały treści wpisów zawartych w dokumentacji.

Pacjent ma prawo do:

Przed realizacją zleceń na przedmioty ortopedyczne lub środki pomocnicze wymagane jest ich potwierdzenie w lokalnym punkcie ewidencyjnym NFZ (wykaz str. 33).

         Pacjent może ubiegać się o skierowanie na leczenie uzdrowiskowe w ramach świadczeń finansowanych przez NFZ, prowadzone w:

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe w sanatorium lub szpitalu uzdrowiskowym wystawia lekarz. Przesyła się je na adres Lubuskiego Oddziału Wojewódzkiego. Wniosek na kolejne leczenie uzdrowiskowe można złożyć nie wcześniej niż przed upływem 24 miesięcy, (a w przypadku dzieci 12 miesięcy) od daty zakończenia poprzedniego leczenia.

Jeżeli pacjent uważa, że jego prawa są w jakiś sposób ograniczane lub łamane przez personel placówki ochrony zdrowia (lekarza, pielęgniarkę czy rejestratorkę), może złożyć skargę u bezpośredniego przełożonego tego pracownika (kierownika przychodni lub dyrektora szpitala). W każdym Oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia jest powołana osoba pełniąca funkcję Rzecznika Praw Pacjenta. Do jego obowiązków i zadań należy czuwanie nad przestrzeganiem praw pacjenta w placówkach ochrony zdrowia oraz podejmowanie interwencji w przypadku naruszenia praw pacjenta. W Oddziale Lubuskim NFZ przyjmuje Pani Agata Szwedowska pod telefonem 328 76 76.

Opracowano na podstawie broszury Małopolskiego Oddziału NFZ w Krakowie.